İçindekiler
Rektal Prolapsus Nedir?
Rektal Prolapsus Tipleri Nelerdir?
Rektal Prolapsus İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Rektal Prolapsus Hastalarında Ne Tür Şikayetler Olur?
Rektal Prolapsus İle Hemoroid Hastalığının (Basurun) Farkı Nedir?
Rektal Prolapsus Tanısı Nasıl Konur?
Rektal Prolapsus Nasıl Tedavi Edilir?

Rektal Prolapsus Nedir?

Rektal prolapsus, kalın bağırsağın son kısmı olan rektumun veya rektumla birlikte sigmoid kolonun değişik sebeplerden dolayı makattan (anüsten) sarkması olarak tanımlanmaktadır. Beraberinde idrar ve/veya dışkı tutamama veya diğer pelvik organ sarkmaları da görülebilir.

Rektal Prolapsus Tipleri Nelerdir?

Tam kat (komplet) rektal prolapsus : Rektumun tüm katmanlarının makattan dışarı sarkması
Kısmi (parsiyel) rektal prolapsus : Rektumun en iç katmanı olan mukozanın sarkması
Gizli (okült) rektal prolasus: Gözle görülür sarkma olmamasına rağmen özellikle ıkınma ile belirginleşen bağırsak duvarlarında iç içe geçme (teleskoplaşma) söz konusudur. Bu durum defekasyonda zorlanma, anal bölgede kaçak ve ıslaklık şikayetlerine yol açmaktadır.

Rektal Prolapsus İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

İleri yaş; hem bağırsağın asıcı bağlarında zayıflamaya hem de makatı kontrol eden kaslarda güçsüzlüğe neden olur
Kadın cinsiyet; kadınlarda görülme sıklığı erkeklerden 6 kat fazladır
Çoklu ve/veya vajinal doğumlar
Geçirilmiş pelvik cerrahi
Uzun süreli kabızlık ve kabızlığa bağlı aşırı ıkınma
Uzun süreli ishal
Kistik fibrozis, demans ve inme gibi nörolojik durumlar

Rektal Prolapsus Hastalarında Ne Tür Şikayetler Olur?

Makattan dışarı bağırsak sarkması ve ele gelen kitle hissi ; hastaları doktora getiren en önemli şikayettir. Bazı hastalar sarkan bağırsak kısmının elle içeri itebildiğini ifade edebilirler.

Dışkı kaçırma (fekal inkontinans); kronik olarak oluşan sarkmalar nedeniyle anal bölgede kas (sfinkter) yapısı hasarlandığından dolayı dışkı kaçırma (fekal inkontinans) şikayetleri değişik derecelerde oluşabilmektedir.
Karın ağrısı veya anal bölgede ağrı
Dışkılamada zorlanma veya ağrılı dışkılama
Mukuslu dışkılama ve/veya anal bölgede ıslaklık
Bazı hastalarda idrar tutamama (üriner inkontinans), vajinadan idrar torbası sarkması (sistosel) veya rahim sarkması (uterin prolapsus) gibi pelvik organ sarkmaları da eşlik edebilmektedir.

Rektal Prolapsus İle Hemoroid Hastalığının (Basurun) Farkı Nedir?

Makatta ele gelen kitle veya kanama gibi bulgular her iki hastalıkta da görülmesine rağmen bu iki hastalık birbirinden farklıdır. Rektal prolapsusta kalın bağırsağın son kısmı makattan dışarı doğru çıkıp içeri girme hareketi yaparak sarkma oluşturur. Hemoroid hastalığında ise makat bölgesine yakın damar keseciklerinin genişlemesi söz konusudur.

Rektal Prolapsus Tanısı Nasıl Konur?

Hastanın şikayetleri, dışkılama özelliklerini içeren detaylı sorgulama ile birlikte yapılan fizik muayene sonrası tanı konulabilir. Hekim gözetimi altında tuvalette oturma pozisyonunda ıkınmayla beraber rektumun anüsten sarktığının tespit edilmesi en önemli muayene bulgusudur.

Defekografi veya MR defekografi: Bazen prolapsus makat dışına çıkmadan kalın bağırsağın içiçe geçmesi durumunda olabilir. Böyle durumlarda defekografi veya MR defekografi ile kolayca tanı konabilir.
Anal manometri: Tedavinin doğru şekilde planlanabilmesi açısından anal manometri yapılabilir. Böylece makat kaslarının fonksiyonları ve anüsle rektum arasındaki koordinasyon ortaya konur.
Kolonoskopi : Yaşlı hastalarda kalın bağırsak kanserini dışlamak için kullanılabilir

Rektal Prolapsus Nasıl Tedavi Edilir?

Konservatif tedavi: Hafif olarak tanımlanan erken evre hastalarda mevcut olan şikayetlerin azaltılmasına yönelik sıvı ve lif alımının arttırılması, dışkı yumuşatıcıların kullanılması, biofeedback ve pelvik taban kaslarınınn güçlendirilmesine yönelik kegel egzesizlerini içeren konservatif tedaviler uygulanabilir.

Cerrahi tedavi: Rektal prolapsus tedavisinde başlıca tedavi seçeneği ameliyattır. Ancak bu hastalığın cerrahi tedavisinde çok çeşitli ameliyat teknikleri mevcut olduğundan hangi hastalarda hangi ameliyat tekniğinin tercih edilmesi gerektiğine iyi karar vermek gerekmektedir.

Rektal prolapsus hastalarında eşlik eden kronik kabızlık, dışkı tutamama (fekal inkontinans) durumu veya diğer pelvik organ sarkmaları (vajenden mesane, rahim veya bağırsak sarkması gibi) olabileceği için bu hastaların durumları birden çok branş tarafından (multidisipliner yöntem) değerlendirilerek cerrahi teknik seçimininde kişiye özel yaklaşmak gerekmektedir.

Genel olarak rektal prolapsus ameliyatları karından (abdominal) veya makattan (perineal) olmak üzere iki yöntemle yapılabilmektedir. Karından yapılan ameliyatlar; açık, laparoskopik veya robotik yöntemlerle yapılabilir. Hastalar için hangi yöntemin daha uygun olacağı ve daha iyi sonuç vereceği doktorun yapacağı detaylı değerlendirme sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Hastanın özellikleri, prolapsusun derecesi ve yapılan detaylı tanısal testler sonrasında Pelvik Taban Hastalıkları Merkezi’mizde multidisipliner konseylerde yapılan değerlendirme ile en doğru cerrahi seçeneği belirlenmektedir.