Pet/BT (FDG) Moleküler Görüntüleme

PET/BT Nedir?

Tek cihazda, teşhis amaçlı PET (Pozitron Emisyon Tomografi) ve BT (Bilgisayarlı Tomografi) görüntülemesi yapabilen hibrit bir sistemdir. PET'te vücuda görüntüleme işlemi için düşük düzeyde radyoaktif şeker uygulanır. Hastadan gelen gama ışınları PET cihazı tarafından dedekte edilir. PET’te oluşan görüntüler vücutta meydana
gelen metabolik işlemler hakkında bilgi verir. BT'de vücuttan kesit almak için X-ışını kullanılır. BT’de elde edilen görüntüler anatomik detaylar hakkında bilgi verir. PET/BT sisteminde, PET bilgileriyle BT’den elde edilen anatomik bilgiler birleştirilir.

PET/BT Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Yapılması Gerekenler
1. Hamilelik olasılığı olanlar ve emziren annelerin, durumu önceden Nükleer Tıp ve Moleküler Görüntüleme Bölümü'ne bildirmeleri gerekmektedir.
2. PET/BT çekimleri için açlık gerekmektedir. Bu nedenle, randevu saatinden en az 4 saat önce hafif bir yemek yenmeli veya "şekersiz gıdalarla" kahvaltı yapılmalıdır. Açlık süresince yalnızca az miktarda su içilebilir. Çay,
kahve, sigara içilmemeli, sakız çiğnenmemelidir. Ağız spreyi ve gargara kullanılmamalıdır.
3. Metalik implantları olan, ağrı, skolyoz, nefes darlığı vb. nedenlerle 20-30 dk sırtüstü pozisyonda yatamayacak olan veya klostrofobisi olan kişilerin, durumlarını randevu alırken bildirmeleri gerekir.
4. Kullanılan ilaçların kesilmesine gerek yoktur. Sadece diyabet (şeker hastalığı) ilaçları PET görüntülerini
etkileyebilir. Bu nedenle, diyabet hastalarının randevu alırken bölüme durumlarını bildirmeleri gerekmektedir.
5. Çekim öncesi 24 saat içerisinde egzersiz, uzun yürüyüş, ağır kaldırma vb. aktiviteler yapılmamalıdır.
6. PET/BT ile ilgili olarak merkezimizde enjeksiyon sonrası toplam 3-4 saat geçirileceği düşünülerek
plan yapılmalıdır.
7. Çekimin yapılacağı gün üzerinde metal bulunmayan rahat bir kıyafet giyilmeli, aksesuarlar çıkarılmalı, uykusuz kalmamak için kafeinden kaçınılmalıdır.
8. Ayrıca PET/BT tetkikini isteyen doktorun istek yazısı ve bütün tetkiklerini (özellikle raporları ve orjinal
CD’leri ve varsa daha önce çekilen PET/BT, BT ve MR vb. tetkikleri) hasta yanında getirmelidir.

PET/BT Çekimi Süreci Nasıl İşliyor?

1. Hastaya yardım edecek sağlık çalışanı çekimden önce ve sonra yapılması gerekenler konusunda hastayı bilgilendirecektir.
2. PET çekiminde hastanın kan şekeri seviyesinin belli aralıkta (70-200 mg/dL) olması tercih edilmektedir. Bu değerlerin üzerine çıkıldığında Nükleer Tıp doktoru tarafından işlemin yapılıp yapılamayacağına karar verilir. Bu nedenle, hastanın kan şekeri parmaktan kan alınarak ölçülür.
3. Kan şeker seviyesi uygun olan hastaya damardan PET görüntüleme için gerekli olan radyoaktif şeker
(FDG) maddesi enjekte edilir. Kan şekeri belirlenen değer arasında olmayan hastaya farklı prosedür
uygulanır. Kalp ve beyin tetkiki yapılacak PET/BT hastalarında da farklı prosedür uygulanır.
4. Verilecek ilaç olan FDG’nin vücut içerisindeki dağılımını tamamlaması için hasta 1 saat sakin ve rahat bir ortamda bekletilir. Enjeksiyon öncesiyle sonrası arasında herhangi bir farklılık hissedilmez.
5. Daha sonra çekim için hasta PET/BT cihazına sırtüstü yatırılır. Yaklaşık 20 dakika sürecek çekimde olabildiğince hareketsiz yatılması gerekmektedir. Uzun süre hareketsiz yatmakta zorlanabilecek hastaların (örneğin ağrılı hastalar) önceden haber vermesi uygundur.
6. Çalışmanın tipine bağlı olarak size kontrast madde verilebilir. Bu BT görüntüsünün kalitesini artırmak için bir boyamadır. Kontrast madde oral veya IV yolla uygulanabilir.
7. FDG dışında başka moleküllerle de PET/BT çekimi mümkündür. Farklı ajan kullanılarak yapılan PET/BT işlemi için yeniden bilgilendirme yapılacaktır.

Sık Sorulan Sorular:

PET'te yayılan radyasyon ne kadar sürede kaybolur?

PET'te kullanılan radyoaktif maddenin vücuttan tamamen atılması 12 saat sürmektedir. Herhangi bilinen ve kanıtlanmış etkisi bulunmamakla beraber, çekim sonrası hastalar izole olmalı, 12 saat süreyle gebe/gebelik şüphesi olan kadınlar ve 16 yaş altı çocuklarda 2 metre mesafeyi korumalıdır. PET'te kullanılan radyoaktif maddenin vücuttan atılma/yok olma oranı çok hızlı olduğundan, çocuk hastalarda da güvenle uygulanmaktadır.

PET çekiminden sonra izolasyon gerekli midir?

Hastanede yatan hastalar için bu izolasyon koşulları yatan hasta bölümü tarafından sağlanır. Ayaktan gelen hastalar için, çekim sonrası vücutlarında hala bir miktar radyasyon olduğundan, hastane içinde başka bir birime gitmeden özel araçla hastaneden ayrılmaları gerekmektedir. Toplu taşıma araçlarının kullanılması uygun değildir.

Tıbbi kayıt ve bilgilerimi anlatmalı mıyım?

Evet. Size kontrast veya radyoaktif ilaç verilmeden önce kalp problemi, böbrek problemi, diyabet, astım ve alerji
gibi hastalıklarınızın olup olmadığını söylediğinizden emin olun. Hamile olabileceğinizi düşünüyor veya halihazırda radyoterapi görüyorsanız bildirin.