Hematoloji Nedir?
Hematoloji, İç Hastalıkları Bilim Dalı’nın bir yan dalı olarak, kanın ve lenfatik sistemin (lenf düğümleri, dalak) iyi ve kötü huylu hastalıklarının, kanama/pıhtılaşma bozukluklarının tanısı/teşhisi ve tedavisi ile ilgilenen tıbbi bir uzmanlık alanıdır.
Hematoloji alanında uzmanlaşmış doktorlar, anemi, lösemi, lenfoma, hemofili ve diğer kan hastalıklarının tanı ve tedavisini gerçekleştirirler.
Hematolog Kimdir?
Hematolog unvanı öncelikle 4-5 yıllık eğitimle İç Hastalıkları uzmanlığını yapıp ardından yan dal olarak 3 yıl hematoloji eğitimi alan hekimlere verilmektedir.
Hematologlar, kan ve immun sistem hücrelerinin yapısı, işlev bozukluklarını ayrıntılı bir şekilde inceleyerek hastalıkların teşhisini sağlar ve tedavi planları oluşturur. Hematolojinin sağlıklı bir yaşam sürdürmek için önemi büyüktür, çünkü kan hastalıkları erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir.
Hematolojik Hastalıklar Nelerdir?
Hematoloji Bölümü, çeşitli kan ve kemik iliği hastalıklarının tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Hematolojinin ilgilendiği başlıca hastalıklar:
Anemi Türleri
- Demir Eksikliği Anemisi
- Talasemi (Akdeniz anemisi)
- Orak Hücre Anemisi
- Aplastik Anemi
- Hemolitik Anemi
- Megaloblastik Anemi
Lösemi Türleri
- Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL)
- Akut Miyeloid Lösemi (AML)
- Kronik Lenfositik Lösemi (KLL)
- Kronik Miyeloid Lösemi (KML)
Lenfoma Türleri
- Hodgkin Lenfoma
- Hodgkin Dışı Lenfomalar
Plazma Hücre Hastalıkları
- Multipl Miyelom
- Plazmositom
- Waldenström makroglobulinemi
- Amiloidoz
Miyelodisplastik Sendromlar (MDS)
Miyeloproliferatif Neoplazmlar (MPN)
- Polisitemi Vera
- Esansiyel Trombositemi
- Primer Miyelofibrozis
Kanama ve Pıhtılaşma Bozuklukları
- Hemofili
- Von Willebrand Hastalığı
- Trombofili
Trombositopeni ve İmmun Trombositopenik Purpura
Aplastik Anemi
Hematoloji Bölümünde Uygulanan Tanı ve Test Yöntemleri Nelerdir?
Hematoloji bölümünde tanısal yaklaşım kapsamında birçok kan testi uygulanabilir. Hematolojik hastalıkların tespitinde uygulanabilecek tetkiklerden bazıları şunlardır:
-
Tam Kan Sayımı (CBC): Kan hücrelerinin sayısını ve tiplerini ölçer.
-
Periferik Yayma: Kan hücrelerinin mikroskop altında incelenmesidir.
-
Kemik İliği Biyopsisi ve Aspirasyonu: Kemik iliğinden örnek alarak ilikte bulunan hücrelerin detaylı incelenmesidir.
-
Koagülasyon Testleri: Kanın pıhtılaşma yeteneğini değerlendiren testler.
-
Flow Sitometri: Hücrelerin bazı immünolojik ve morfolojik özellikleri kullanılarak kanser hücrelerini tespit edilmesini sağlayan bir metottur.
-
Sitogenetik ve Moleküler Testler: Genetik analizler, kromozomların yapısı ve değişiklikleri ve genetik mutasyonların tespiti için kullanılan yöntemlerdir.
-
PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu): DNA ve RNA analizleri ile genetik mutasyonların tespiti.
Bu testler, çeşitli kan hastalıklarının teşhis, takip ve tedavisinde kullanılır.
Hematoloji Bölümünde Uygulanan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hematoloji bölümünde kan ve kemik iliğini ilgilendiren birçok farklı tedavi ve prosedürler uygulanabilir. Hematoloji uzmanı hekimler tarafından yapılan bu işlemlerden bazıları şunlardır:
-
Kemoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek veya büyümelerini durdurmak için ilaç tedavisi kullanılır. Lösemi, lenfoma ve multipl miyelom gibi kanserlerde yaygın olarak uygulanır.
-
Kemik İliği ve Kök Hücre Nakli: Hastalıklı kemik iliğini sağlıklı kemik iliği kaynaklı kök hücrelerle değiştirilir. Bu tedavi akut lösemi ve bazı lenfoma tedavilerinde kullanılır.
-
Hedefe Yönelik Tedaviler: Kanser hücrelerinin belirli moleküler hedeflerine yönelik ilaçlar kullanılarak tedavi edilir. Bu yöntem, kanserin spesifik genetik özelliklerine göre kişiselleştirilir.
-
İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerini yok etmeye programlayan tedavilerdir. Bu tedavi, vücudun doğal savunma mekanizmalarını harekete geçirir.
-
Kan Transfüzyonu: Anemi ve diğer kan hücresi bozukluklarını tedavi etmek için kullanılır. Kırmızı kan hücresi (eritrosit), trombosit veya plazma transfüzyonları yapılabilir.
-
Destekleyici Tedaviler: Enfeksiyonları önlemek, ağrıyı kontrol etmek ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli destekleyici tedavi yöntemleri uygulanır.
Bu tedavi yöntemleri, hastanın durumuna ve hastalığın türüne göre belirlenir ve kişiye göre tedavi planları oluşturulur.
Amerikan Hastanesi Hematoloji Bölümü’nde yatarak tedavi gören hastalarımız tedavi süreçlerinde uzman psikolog ve diyetisyenlerimiz tarafından da ayrıca takip edilmektedir.