Kan Şekeri Düştüğünde Hangi Belirtiler Olur?
Kan şekeri düştüğünde oluşabilecek belirtiler aşağıda listelenmiştir.
- Acıkma hissi
- Halsizlik
- Çarpıntı
- Titreme
- Terleme
- Kaygı
- Sinirlilik
- Dilde, dudakta ve ellerde uyuşma
- Kan şekeri daha da düşerse;
- Görme bozukluğu
- Düşünememe
- Baş dönmesi
- Konuşma bozukluğu
- Bilinç bulanıklığı
- Baygınlık
Belirtileri oluşabilir. Bunun nedeni beyne yeterince şekerin gitmemesidir. Şeker beyinde enerji kaynağı olarak kullanılır.
Kan Şekeri Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?
Kan şekeri düşüklüğünün temel nedenleri aşağıda listelenmiştir.
- İlaçlar (başta kan şekeri düşürücü ilaçlar, kinidin)
- Yoğun alkol tüketimi
- Ciddi karaciğer ve böbrek hastalıkları
- Uzun süreli açlık ya da anoreksiya nervosa gibi ye me bozuklukları hastalıkları
- Aşırı insülin salgılayan pankreas tümörleri (insülinoma) veya aşırı şeker tüketen bazı tümörler
- Kan şekeri düşüklüğüne neden olan bazı hormonal hastalıklar
Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) Nedir?
Kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi), kan şekerinin belirti yapacak kadar düşük olmasıdır. Şeker hastalığı olan ve olmayan hastalarda kan şekeri düşüklüğü yapan eşik kan şekeri değerleri, klinik tablo ve tedavi yaklaşımları farklı olduğundan kan şekeri düşüklüğü, iki bölümde söz edilecektir: 1. Şeker hastalığı olmayanlarda kan şekeri düşüklüğü, 2. Şeker hastalığı olanlarda kan şekeri düşüklüğü. Şeker hastalığı olanlarda sık görülmesine rağmen, şeker hastalığı olmayanlarda daha seyrek görülür.
Endokrinoloji, Diyabet ve Metabolizma bölümümüzden
Dr. Safiye Arık tarafından hazırlanan bilgilendirici yazımızda kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Kan Şekeri Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Kan şekeri düşüklüğünün tedavisi nedene yöneliktir. İlaca bağlı ise ilaç kesilmeli, pankreasta tümör varsa tümörün çıkarılması yoluna gidilmelidir. Tepkisel kan şekeri düşüklüğü düşünülen olgularda sık aralıklarla, karbonhidrattan fakir beslenmek önemlidir. Kan şekerinin çok düştüğü durumlarda belirtiler şiddetli ise, acil durumlarda kesme şeker (4 adet), yarım su bardağı meyve suyu veya bir çorba kaşığı bal verilebilir. Tepkisel kan şekeri düşüklüğü olan olgularda, bunların alınması tekrar bir kan şekeri düşüklüğü atağına neden olabilir.
Kan Şekeri Düşüklüğüne Nasıl Tanı Konur?
Çoğu kişide kan şekeri 70 mg/dl’nin altına düştüğü zaman kan şekeri düşüklüğü belirtileri oluşur. Bazı kişilerde bu değer alt düzeyde olabilir. Kan şekeri düşüklüğü tanısında, kan şekeri düşüklüğü belirtilerinin olması, bu belirtiler olduğunda, kan şekerinin 50 mg/dl altında olması, şeker verildiği zaman bu belirtilerin düzelmesi önemlidir. Şeker hastası olamayan kişilerde, şeker düşüklüğü belirtileri olduğu zaman ölçülen kan şekeri 70mg/dl üzerinde ise, kan şekeri düşüklüğü düşünülmez.
Kan şekeri düşüklüğü tanısı parmak ucundan ölçülen şekerle konulamaz. Kan şekeri düşüklüğü belirtileri olmadan, kan şekeri düşüklüğü saptandığında bunun yalancı kan şekeri düşüklüğü olabileceği düşünülmelidir. Bunun nedeni, alınan kanın tüpte uzun süre bekletilmesidir, bu sırada kandaki hücreler şekeri tüketmeye devam eder.
Öyküsünde açlık şeker düşüklüğü tarif eden ancak kısa süreli gözlemle kanda kan şekeri düşüklüğü tespit edilemeyen kişilerde, 72 saatlik uzamış açlık testi hastaneye yatırılarak yapılır. Uzatılmış açlık testinde kan şekerinde düşme olup olmadığına bakılır. Şeker düşüklüğünün pankreastaki bir tümörün insülin salgılanmasına bağlı olduğu düşünülen olgularda, pankreastaki tümörün yerini belirlemek için bilgisayarlı tomografi, magnetik rezonans inceleme ve endoskopik ultrasonografi yapılabilir.
Şeker Hastalarında Kan Şekeri Düşüklüğünün Kaç Tipi Vardır?
Kan şekeri düşüklüğü hafif, orta ve ağır (ciddi) olmak üzere üç derecede gelişebilir.
Hafif ve orta derecedeki kan şekeri düşüklüğünü hasta kendisi tedavi edebilir.
Orta derecedeki şeker düşüklüğünün hafif şeker düşüklüğünden farkı, hastanın aktivitelerini belirgin şekilde etkilemesidir.
Ağır kan şekeri düşüklüğünde ise hastanın dışarıdan yardım almasını ve damar yolundan veya iğne ile şeker yükselticileri ile tedavi edilmesini gerektiren ve komaya neden olabilen bir tablodur.
Şeker Hastalığı Olan Kişilerde Kan Şekeri Düşüklüğü
Şeker hastalığı olan kişilerde en önemli sorunlardan biri tedavi sırasında kan şekeri düşmesidir. Şeker hastalığı olan kişilerde şeker düşmesi nedenleri;
- İnsülin veya ilaç dozunun fazla gelmesi
- Öğünün atlanması veya az yenilmesi
- Fazla egzersiz veya aç karına egzersiz yapılmasıdır.
Şeker hastalarında kan şekeri düşüklüğünün sınırı 70 mg/dl altı olarak kabul edilir. Ancak kan şekeri yüksek giden hastalarda daha yüksek düzeylerde de kan şekerinin hızlı düşüşüne bağlı şeker düşüklüğü belirtileri görülebilir.
Şeker Hastalığı Olan Bireylerde Kan Şekeri Düşüklüğünün Belirtileri Nelerdir?
Şeker hastalığı olan bireylerde kan şekeri düşüklüğünün belirtileri aşağıda listelenmiştir.
- Titreme
- Soğuk terleme
- Kaygı, panik
- Bulantı
- Çarpıntı
- Acıkma
- Uyuşma
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Konsantre olamama
- Konuşmada güçlük
- Halsizlik
- Bilinç bulanıklığı
Bazen uzun süreli şeker hastalığı olan bireylerde, kan şekeri çok ciddi düzeylere düşmesine rağmen hasta bunun farkına varmayabilir, buna kan şekeri düşüklüğünden habersizlik adı verilir. Hasta yakınlarının bu açıdan çok dikkatli olması gerekir.
Şeker Hastalığı Olmayan Kişilerde Kan Şekeri Düşüklüğü Neden Olur?
Şeker hastalığı nedeniyle tedavi almayan kişilerde kan şekeri düşüklüğü genellikle sık rastlanılan bir durum değildir. Kan şekeri düşüklüğünün bir hastalık olarak tanımlanabilmesi için tek başına düşük kan şekerinin saptanması yeterli değildir. Düşük kan şekerinin gösterilmesi gerekli olmakla birlikte, kişide düşük kan şekerine bağlı belirtilerin olması ve bu belirtilerin şeker alımı ile düzelmesi gereklidir.
Yemek Sonrası Kan Şekeri Düşüklüğü
Bazı kişilerde şekerden zengin bir öğünden, sonrada tok olmasına rağmen, kan şekeri düşüklüğü olabilir, bunun nedeni pankreastan ihtiyaçtan fazla insülin salgılanmasıdır, buna tokluk kan şekeri düşüklüğü veya tepkisel (reaktif) hipoglisemi denir. Bu olay bazen ameliyatta midesi küçültülmüş kişilerde de görülebilir.