1. ANASAYFA
  2. BÖLÜMLERİMİZ
  3. KLİNİK LABORATUVAR
  4. KORONA (COVID-19) AŞISI SONRASI ANTİKOR OLUŞUMU HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Korona (COVID-19) Aşısı Sonrası Antikor Oluşumu Hakkında Bilgilendirme

Antikor Nedir?

İnsanlarda, organizmaya zararlı olabilecek moleküllere (Antijen) karşı savaş açan, direnç gösteren bağışıklık sistemi unsurlarından biri de beyaz kan hücreleridir (Lökositler). Beyaz kan hücreleri işlevleri ve yapılarına göre farklılık gösterirler. Antikor üretiminden sorumlu olan beyaz kan hücreleri, plazma hücreleri olarak adlandırılır. Vücudun, tehdit oluşturabilecek molekülleri (Antijen) algılayarak, bağışıklık sisteminin devreye girmesiyle plazma hücreleri tarafından salgılanan protein yapısındaki moleküllere Antikor adı verilir.

Antikorların yapısal ve işlevsel özelliklerine göre farklı alt türleri ( IgG, IgA, IgM, IgD, IgE) vardır. Enfeksiyon sırasında bu antikor türlerinin her biri antijene spesifik yapıda üretilirler ve antijeni bağlayarak beyaz kan hücrelerinin antijeni yok etmesine aracılık ederler.


COVID-19 Aşısından Kaç Gün Sonra Antikor Oluşumu Başlar?

Bağışıklık sisteminin yanıt özellikleri kişiden kişiiye farlılık gösterir, bu nedenle COVID19 aşı sonrasında antikor üretiminin başlama zamanı ve üretilen antikor miktarı da değişkenlik gösterir. COVID19 aşısı ile aşılanmış bireylerde de antikor yanıtı kabaca 1 hafta ile 3 hafta içerisinde oluşmaya başlamaktadır.
Genel olarak aşı sonrasındaki üçüncü haftada (21 gün sonrasında) antikorların saptanabilir düzeylere ulaştığı gözlemlenmektedir.
 

Korona (SARS-CoV-2) Virüsüne Karşı Hangi Antikorlar Oluşur? 


SARS-CoV-2 virüs enfeksiyonlarından veya aşı uygulamalarından sonra vücudumuz, virüsün farklı yapısal proteinlerine (nükleokapsid, spike, membran, zarf proteini) karşı ayrı ayrı antikor üretir.
 
  • Virüsün içeriğinde bulunan “NÜKLEOKAPSİD” proteinlerine karşı oluşan Anti-N antikorları ile virüsün dış yüzeyinde bulunan ve hücre içerisine alınmasını sağlayan “SPIKE” proteinlerine karşı oluşan Anti-S antikorları (IgG, IgM, IgA yapısında olanlar) güncel laboratuvar testleriyle saptanabilmektedir.
  • Yüksek düzeydeki Anti-S virüsün hücreye girmesini engellerken, Anti-N antikorları, virüs hücreye girmeyi başarırsa virüsün çoğalmasını önler.
  • Kişide yüksek Anti-N düzeyi, muhtemelen aşılanmadan önce virüsle temas edilmiş olduğu anlamına gelir, fakat bunu kanıtlamak mümkün değildir.
  • Antikor düzeyleri; ölçüm zamanına, enfeksiyon sürecine ve bireysel bağışıklık özelliklerine göre farklılık gösterebilir.
 

Nötralizan Antikor Nedir?

 
Virüsün inhibisyonunu sağlama fonksiyonu olan antikorlar “Nötralizan Antikor” olarak adlandırılır. SARS-CoV-2 virüsüne karşı oluşan nötralizan antikorlar ağırlıklı olarak Spike (S) proteinine karşı oluşur. Bu antikorların fonksiyonlarını veya etkilerini değerlendirmede kullanılan yöntem, "Plaque Reduction Neutralization Test" (PRNT) olarak bilinir. Oldukça yoğun işgücü ve maliyet gerektiren bu test, özel donanımlı araştırma laboratuvarlarında çalışılabilir. Aşı değerlendirmesi için pratik bir yöntem değildir.


Korona (SARS-CoV-2) Virüsüne Karşı Hangi Antikorlar Oluşur?  


Covid-19'a karşı aşılanmış kişiler eğer inaktif virüs aşısı (örn. Sinovak) olmuşlarsa, virüsle karşılaşmış gibi her iki proteine karşı da antikor (Anti-N ve Anti-S) üretirler, ancak m-RNA (örn. BioNtech) aşısı olmuş kişiler sadece Spike (S) proteinine karşı antikor (Anti-S) üretirler, bu kişilerde Nükleokapsid (N) antikorları bulunmaz.
 
Anti-N antikorları genellikle aşıdan çok, enfeksiyon sırasında ve sonrasında üretilir. Aşı sonrası saptanan Anti-N antikor yanıtının genellikle düşük düzeyde olduğu gözlemlenmektedir.
 

Antikorlar Bizi Ne Kadar Korur?

 
Aşı sonrası ya da enfeksiyonu geçirdikten sonra ölçülen hiçbir antikor düzeyi bize SARS-CoV-2'ye karşı ne derece korunmamız olduğunu kesin olarak söyleyemez. Korunmada, aşıya karşı oluşan antikor üretiminin yanı sıra, hücresel immün yanıt da önemli rol oynar. Bunu değerlendirmek için rutin bir test bulunmamaktadır.
 
Antikor testi sadece bağışıklık sistemimizin aşıya ya da virüse karşı antikor yanıtı verip vermediğini veya ne düzeyde verdiğini gösterir.
 

Hastanemizin Laboratuvarında Hangi Antikorları Saptıyoruz?

 
Laboratuvarımızda üç farklı antikor testi çalışılabilmektedir:
  1. Anti-SARS-CoV-2 Spike (S) IgG; virüsün spike proteinine karşı üretilmiş IgG yapısındaki antikorları,
  2. Anti-SARS-CoV-2 Spike (S) total; virüsün Spike proteinine karşı üretilmiş total antikor yanıtını,
  3. Anti-SARS-CoV-2 Nükleokapsid (N) total; virüsün Nükleokapsid proteinine karşı üretilmiş total antikorları saptamaya yönelik testlerdir.
 
Üretici firma verilerine göre, ölçülen Anti-S (IgG) ile Anti-S (total) antikorlarının nötralizasyon özelliği olduğu da belirtilmektedir.
 

Antikor Testi Ne Zaman Yapılabilir?

 
SARS-CoV-2 virüs enfeksiyonu geçirenler için semptomların başlangıcından sonraki 3. hafta veya daha sonrasında, aşılananlar için ise aşının ikinci dozundan sonraki 3. hafta veya daha sonrasında antikor düzeyine bakılabilir.
 
Aşı konusunda bağışıklık yanıtı gelişip gelişmediğini merak edenler için bu antikorların tümünü çalışmaktayız, ancak erken antikor yanıtını saptamak için “Anti-SARS-CoV-2 Spike (S) Antikoru” ölçümünü yaygınlaştırmış durumdayız.
 
Bu konuda bilgi almak isteyenler veya test randevusu almak isteyenler kişiler Laboratuvarlarımıza başvurabilirler.
 
Sağlıklı günler dileklerimizle...
 
KLİNİK LABORATUVAR YÖNETİMİ