Meme Sağlığı Bölümü Nedir?
Amerikan Hastanesi bünyesindeki Meme Sağlığı Bölümü, “tarama-tanı tedavi takip” zincirini tek çatı altında toplayan ve Prof. Dr. Abdullah İğci liderliğinde modellenen bir bölümdür. Multidisipliner ekipte (Radyolog, Cerrah, Patolog, Tıbbi Onkolog, Radyasyon Onkoloğu, Nükleer Tıp Uzmanı, Plastik Cerrah, Fizik Tedavi Uzmanı ve Psikolog) yer alan alanında uzman sağlık çalışanları, hasta dosyasını birlikte değerlendirerek en uygun tedavi yöntemini belirler. Konsültasyon odalarında hem kadınlara hem de erkekte meme büyümesi (jinekomasti) olgularına hizmet verilir. Meme Sağlığı Bölümünün dijital altyapısı, biyopsiden meme ultrasonu görüntülerine kadar bütün verileri bir arada toplar.
Meme Sağlığı Bölümünde Hangi Hastalıklar Tedavi Edilir?
Meme Sağlığı Bölümünde iyi huylu lezyonlardan malign tümörlere kadar çok geniş bir yelpazeye müdahale edilir. Hasta, “basit kist” tanısıyla gelse bile, altında yatan hormonal veya genetik sebepler araştırılarak gereksiz biyopsiler önlenir; aynı zamanda tehlikeli olabilecek değişiklikler de gözden kaçmaz.
-
Fibroadenom: Genellikle 35 yaş altı kadınlarda östrojen dalgalanmalarına bağlı gelişen, düzgün sınırlı ve hareketli kitlelerdir. Klinik muayene ve ultrasonla tipik görünüm saptanırsa 6‑12 aylık aralıklarla izlem yeterlidir; hızlı büyüyen, ağrılı ya da 3 cm’den büyük kitlelerde eksizyonel fibroadenom ameliyatı önerilir, bu işlem memede minimal iz bırakacak tekniklerle yapılır.
-
Kist / Kistler: İçleri sıvıyla dolu keseciklerdir ve hormonal döngü sırasında boyutları değişebilir. Semptomatik kistlerde ultrason eşliğinde ince iğne aspirasyonu hem ağrıyı azaltır hem de sıvının sitolojik incelemesine olanak sağlar; tekrarlayan kistlerde kist duvarının eksizyonu kalıcı çözüm sunar.
-
Mastit: Çoğu zaman laktasyon dönemindeki bakteriyel enfeksiyon olsa da, sigara içimi veya diyabet gibi bağışıklığı zayıflatan durumlarda da görülür. Erken başlanılan geniş spektrumlu antibiyotik ve uygun süt drenajı genellikle yeterlidir; apseli olgularda USG rehberliğinde drenaj gerekebilir.
-
Meme ağrısı (Mastalji): Döngüsel hormonal değişiklikler, kistik yapı veya gizli enfeksiyon gibi pek çok sebep sorumlu olabilir. Multimodal yaklaşımda diyet düzenlemesi, non‑steroid antiinflamatuar ilaçlar ve gerektiğinde düşük doz hormon düzenleyicilerle kişiye özel meme ağrısı tedavisi planlanır.
-
Jinekomasti: Androjen‑östrojen dengesizliği, bazı ilaçlar veya obezite nedeniyle erkek memesinin glandüler büyümesidir. Erken evrede hormonal düzenleme ve kilo kontrolü denenir; kalıcı dokuda liposuction ve gland eksizyonunu içeren jinekomasti ameliyatı estetik ve psikososyal rahatlama sağlar.
-
Meme Başı Akıntıları
: Kadınlarda spontan veya sıkma ile meme başı akıntıları olabilir. Meme başından spontan kanlı veya berrak akıntı önemlidir. Tetkik edilmesi mutlaka gerekir.
-
Benign meme değişiklikleri (Papillom, yağ nekrozu vb.): İleri görüntüleme ve biyopsi ile kanser dışlanır; ondan sonra cerrahi veya takip kararı, lezyonun büyüklüğü‑semptomuna göre verilir.
-
Meme kanseri: Kapsamlı tarama, genomik alt tip belirleme ve bireyselleştirilmiş tedavi protokolleri bölümün temel uzmanlık alanıdır.
Meme Kanseri Evreleri Nelerdir?
-
Evre 0 (Duktal/Lobüler in situ): Hücreler bazal membranı geçmemiştir ve lenf nodu tutulumu yoktur. Cerrahi sınırları temiz olacak şekilde lumpektomi, memenin estetik bütünlüğünü korur ve uzun dönem sağkalımı %98’in üzerine taşır.
-
Evre I: ≤2 cm invaziv tümör, sentinel lenf nodu negatifliğiyle bilinir. Tümör fazla agresif alt tipe ait değilse (meme kanseri risk faktörleri arasında yüksek prolifere skor yoksa) tek modalite cerrahi ve kısa radyoterapi çoğu kez yeterlidir.
-
Evre II: 2‑5 cm kitle veya 1‑3 pozitif lenf nodu saptanır. Neoadjuvan kemoterapi ile tümör küçültülür; bu sayede önce mastektomi öngörülen olguların %50’si kemoterapi sonrası cerrahi olarak meme koruma şansına kavuşur.
-
Evre III: Tümör göğüs duvarını, cildi veya ≥4 lenf düğümünü tutar. Agresif kombine tedavi (dose‑dense kemoterapi, geniş alan radyoterapisi ve rekonstrüksiyon planlı mastektomi) ile lokal kontrol oranı %70’lere yükselir; meme rekonstrüksiyonu çoğunlukla geç döneme bırakılır.
-
Evre IV: Uzak organ metastazı söz konusudur; kemik, akciğer ve karaciğer ilk sıklıkta görülür. Güncel araştırmalar, akıllı ilaçlar ve immünoterapilerle median sağkalımı 5 yıla yaklaştırırken, seçilmiş hastalarda primer kitleyi çıkarmak yaşam konforunu artırabilir.
Meme Sağlığı Bölümünde Uygulanan Teşhis Yöntemleri Nelerdir?
“Erken tanı, yarım tedavi” ilkesine göre diagnostik basamaklar, memenin densitesine, hastanın yaşına ve risk skoruna göre kademeli biçimde ilerler.
-
Klinik & Kendi Kendine Meme Muayenesi: Hekim muayenesi, palpabl kitleyi maskeleyen stromal değişiklikleri tespit eder; hastaya gösterilen üç parmak tekniği sayesinde günlük olarak aynada muayene teşvik edilir.
-
Mamografi (Dijital + Tomosentez): Düşük doz X‑ışını, özellikle post‑menopozal meme yağlanması sayesinde 3 mm’lik mikrokalsifikasyonları yakalar; tomosentez, üst üste binen doku sorununu ortadan kaldırarak yanlış pozitif oranını %30 azaltır.
-
Kontrastlı Spekral Mamografi: Damardan kontrast madde verilerek yapılan mamografi tekniğidir yoğun meme dokusu içinde kanserli alanların parladığı görülür. Yoğun meme dokusu alanlarında meme kanserinin tanı ve yaygınlığını değerlendirir.
-
Meme Ultrasonu: Süt bezleri yoğun genç kadınlarda birinci basamak; kitle karakterizasyonunda kist‑solid ayrımı yaparak gereksiz biyopsileri engeller. Doppler modu, vaskülarite artışı ile malignite şüphesini güçlendirir.
-
Manyetik Rezonans (MR): 3T dinamik kontrastlı inceleme, BRCA pozitif veya implantlı hastalarda altın standarttır. DWI ve ADC haritaları, lezyonun selim‑malign ayırımında ek ipucu verir.
-
Biyopsiler:
-
Tru‑cut: 14G otomatik tabanca ile alınan numuneler, histolojik grade ve hormon reseptör analizi için yeterlidir.
-
Vakum destekli: 360° örnekleme yaparak mikrokalsifikasyonu tam çıkarır, böylece patolojide invaziv odak varsa atlanmaz.
-
Cerrahi biyopsi: İğneye uygun olmayan, retromamiller veya kompleks lezyonlarda kullanılır; lokal/ genel anestezi altında yapılır ve özel dikiş teknikleriyle iz minimalize edilir.
-
Genetik Test & Risk Analizi: BRCA, PALB2, CHEK2 paneli; pozitif saptananlarda koruyucu mastektomi ve MR taraması ile “önleyici onkoloji” pratiği uygulanır.
Meme Kanserinde Tarama ve Erken Teşhisin Önemi Nedir?
Meme kanseri “sessiz” seyreder; kitlenin palpe edilecek boyuta ulaşması ortalama 5‑8 yıl alabilir. Düzenli tarama mamografisi, T1N0 evresindeki olguları yakalayarak beş yıllık sağkalımı %99’a çıkarır; bu aşamada çoğu hastada meme koruyucu cerrahi yeterli olup aksiller diseksiyon ve adjuvan kemoterapi genellikle gerekli olmaz.
Yüksek risk grubundaki BRCA1/2 taşıyıcı kadınlarda yıllık kontrastlı MR, mamografiye kıyasla duyarlılığı %92’ye yükseltir; radyasyon dozu olmaması, 25 yaşından itibaren güvenli tarama olanağı sunar.
Tarama programımız yalnız kadınlara özgü değildir. Erkekte meme büyümesi olan jinekomastik vakalarda sert ve tek taraflı kitle, erkek meme kanserinin habercisi olabilir; aile öyküsü pozitif erkeklerde de yıllık muayene ve ultrason önerilir.
Meme Sağlığı Bölümünde Uygulanan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi seçimi, tümörün biyolojisi ve hastanın yaşı‑yaşam tarzı ile şekillenir. Amerikan Hastanesi her hastaya kişiselleştirilmiş yol haritası sunar.
-
Cerrahi Yaklaşımlar:
-
Meme koruyucu cerrahi: Onkoplastik tekniklerle meme simetrisi korunur; çıkarılan kaviteye radyoterapi uygulanarak lokal nüks %4’ün altına indirilir.
-
Mastektomi çeşitleri
(total, deri koruyucu, meme başı koruyucu): Çok odaklı veya geniş tümörlerde tercih edilir; eş zamanlı silikon implant veya otolog doku ile meme rekonstrüksiyonu hastanın beden algısını korur.
-
Aksiller cerrahi: Sentinel nod negatifse koltuk altı tamamen korunur; pozitiflik varsa 10‑15 lenf bezi çıkarılan diseksiyon yapılır. Lenfödem riskini azaltmak için mikrocerrahi lenfatik onarım teknikleri uygulanabilir.
-
Sistemik Tedavi:
-
Kemoterapi: Taxan‑anthrasiklin temelli rejimler, port kateterle verilir; doz‑yoğun protokollerle kür süresi kısalırken etkinlik artar. Yan etkiler için “soğutucu başlık” gibi yan etki azaltıcı teknolojiler kliniğin standart uygulamasıdır.
-
Hedefe Yönelik & İmmünoterapi: HER2‑pozitif hastalarda trastuzumab + pertuzumab kombinasyonu, pCR (patolojik tam yanıt) oranını %60’a çıkarır; PD‑L1 pozitif triple‑negatif tipte atezolizumab gibi ajanlar kullanılır.
-
Hormonoterapi: ER/PR pozitif olgularda tamoksifen (premenopoz) veya aromataz inhibitörü (postmenopoz) 5‑10 yıl verilir; meme kanseri risk faktörleri arasında östrojen etkisi olduğundan bu blokaj nüks riskini yarı yarıya düşürür.
-
Radyoterapi: Lineer akseleratörde IMRT/VMAT teknikleri, kalp ve akciğer dozunu <5 Gy’ye düşürür; bazı hastalarda kısmi meme ışınlamasıyla tedavi toplam beş günde biter, iş‑yaşam dengesini bozmadan kür tamamlanır. Yan etkiler (cilt eritemi, yorgunluk) genellikle hafif‑orta şiddettedir ve birkaç hafta içinde geriler.
-
Cerrahi Dışı Benign Girişimler: Büyük meme kisti veya semptomatik fibroadenomu radyofrekans ablasyonla 15 dakikada küçültmek mümkündür; ağrısız prosedür anestezi gerektirmez ve ertesi gün işe dönüş sağlar. Jinekomasti ameliyatı ise LASER liposuction ve gland eksizyonunu kombine ederek kısa sürede tamamlanır.